O DEVESO CELEBROU A ASUNCIÓN
Na fin de semana con máis de 250 festas en toda Galicia, o concello de As Pontes non podía ser menos e así as parroquias do Deveso e Ribadeume honraron á súa patroa, a Asunción, popularmente coñecida pola Virxe de Agosto.
A parroquia do Deveso, festexou o sábado e domingo a súa festa patronal, a Asunción. As festas comezaron o sábado con bombas de palenque. Logo houbo misa e a tradicional procesión que estivo acompañada polo grupo tradicional Os Feroces da Galgueira. O Trío Lembranza puxo a música á sesión vermú e á verbena deste día.
O domingo, despois da misa o grupo Boreal puxo a música da sesión vermú.
DEVESO (Santa María Insuafiz do): Parroquia montañosa situada ó noroeste do concello limitando con As Somozas e Ortigueira. Ten uns oito quilómetros cadrados e a súa poboación descendeu considerablemente, pasando dos 173 de 1975 ós 23 veciños de hoxe, repartidos nos lugares da Cabeceira (1), Casal do Paio (2), A Cernada (3), Deveso-Igrexa (6), O Xarel (1), Outeiro de Abaixo (3), Recemonde (5) e O Rego (2). Están deshabitados Azureira, A Besta, Cabandelas, As Cancelas, O Chao dos Paces, Chao dos Carneiros, Outeiro de Arriba, A Pereira, Trambasmeras e Vilariño.
Xunto coa do Freixo é a parroquia máis montañosa con alturas superiores ós 500 metros, sobresaíndo as Penas da Noite (664 m) e o monte das Cabandelas (555 m). Entre as montañas atópanse pequenos regos como os da Picheira, Borrallas, As Cancelas, Soutochao e Os Carrís, formando estes dous na súa confluencia o río Mera, que desemboca na ría de Ortigueira. Ademais da igrexa parroquial, construída en 1700 sobre unha máis antiga, nesta parroquia hai unha pequena capela adicada a Santo Antonio, que é de propiedade particular.
O DEVESO A MEDIADOS DO SÉCULO XIX
O dicionario Madoz (1845), importante publicación de mediados do século XIX, describía a parroquia do Deveso así:
DEVESO (Sta. María Fiz del): felig. en la prov. de la Coruña (12 leg.), dióc. de Mondoñedo (9), part. jud. de Sta. Marta de Ortigueira (2) y ayunt. de Puentes de García Rodríguez (1 leg.); sit. en un monte y dominada al SE. por las alturas del Cajado; DISFRUTA de clima bastante sano, las enfermedades más comunes son fiebres e hidropesias y se encuentran personas de 80 a 90 años; constituyen la pobl. 54 casas bastante dispersas. La igl. parr. (Sta. María), es única y su curato perpetuo y de presentación de la casa de Uceda; el cementerio capaz y bien ventilado. El TÉRM. confina por N. con San Juan de Insua; por E. con San Juan de Freijo, por S. con el indicado ayunt., y por O. con Somozas; le bañan dos arroyos que corren de S. á N. y se unen en Puente de Soutochao. El TERRENO es muy quebrado: tiene montes, y entre ellos el más elevado es el denominado Cajado, que domina la felig.; crían robles y castaños aunque de poca consideración. Los CAMINOS vecinales y poco cuidados, y el correo se recibe por la cap. del part. PROD.: trigo, centeno, maíz, avena, castañas y patatas; cría ganado vacuno, lanar y caballar cruzado; hay liebres, perdices, lobos y otros animales dañinos y se pescan truchas. IND.: la agrícola, varios molinos harineros y algunos telares de lienzo y lana. El COMERCIO se reduce á la venta de algún ganado y el de las telas que allí se elaboran. POBL.: 54 vec., 273 alm. CONTR.: con su ayunt.
Deveso, As Pontes 2011 (AF)
Nova cortesía de A.F.