XERMADE CELEBROU A FESTIVIDADE DA NOSA SEÑORA DA ASUNCIÓN
Xermade celebrou a pasada fin de semana as súas festas patronais na honra da Nosa Señora da Asunción.
Os festexos xa comezaron o venres 6 cunha verbena amenizada pola orquestra Sintonía de Sancovade e a Discoteca Movil . O sábado 7, trala misa e procesión, na sesión vermú puxo a música a orquestra Alarma, quen, acompañada con La Bámbola, amenizaron a verbena nocturna.
O derradeiro día, domingo 8, houbo a solemne misa e a procesión coas mesmas imaxes do día anterior, a de San Roque, o Sagrado Corazón e a da Asunción. De seguido houbo sesión d fogos de artificio e a sesión vermú coa orquestra Xente Nova, que repetiu actuación na derradeira verbena.
Tamén houbo actos culturais como unha exposición pictórica da rouparesa Conchita Pardo López e un partido de fútbol correspondente á primeira eliminatoria da Copa Concello de Xermade, entre o CD Xermade e a SDC Roupar, que rematou con vitoria mínima do Xermade por 2-1, aínda que o cadro de Roupar, por dominio e ocasións de gol, mereceu un mellor resultado.
O CONCELLO DE XERMADE
Xermade está situado no extremo noroccidental da Terra Chá. É un concello eminentemente rural con 166,96 quilómetros cadrados de superficie e 2.256 habitantes repartidos en 202 aldeas agrupadas en dez parroquias. A parroquia máis poboado é Roupar con 361 habitantes, seguida de Xermade (316), Cazás (309), Cabreiros (274), Momán (272), Burgás (234), Lousada (185), Piñeiro (146), Candamil (87) e Miraz (72).
En canto a entidades de poboación, Xermade e O Chao (en Cabreiros) contan con 83 habitantes, A Casanova (en Roupar), con 92, e o Campo da Feira (en Momán), con 78 veciños.
A súa topografía en xeral é chá, aínda que ó norte e ó oeste faise máis agreste e montañosa. Ó norte atópase a Serra da Carba con alturas superiores ós 800 metros, como o Peñote (876), A Pena Goía (806), A Pena do Foxo (839) e o Pico do Castelo (703). No oeste está a Serra da Loba con cumes como o Candieiro (706), o Serrón do Lobo (702) e a Pena Verde (643).
Os ríos máis importantes son o Chamoselo, Trimaz e Labrada. O primeiro recorre o noroeste do concello antes de xuntarse co Eume na vila de As Pontes. O Trimaz cruza o concello de norte a leste, desembocando no río Ladra, afluente do Miño. O Labrada que vén de Guitirz, atravesa a parroquia de Cazás, onde recibe as augas do rego de Momán, desembocando tamén no Ladra. Tamén hai que sinalar ó Eume, que delimita as parroquias de Piñeiro e a pontesa do Aparral.
RESEÑA HISTÓRICA
Hai abundancia de restos prehistóricos, como mámoas e castros, en todo o concello de Xermade, como o demostran a toponimia e os restos de xacementos. En Cazás apareceu unha lápida votiva da época romana coa inscrición Laribus vialibus Placinida ex voto posuit, que fai referencia a unha posible vía ou camiño que pasaba por este lugar.
As parroquias de Lousada e Burgás pertenceron a antiga xurisdición de Vilalba, Roupar ó mosteiro de Meira, Momán ó de Monfero, a de Xermade ó señorío dos Andrade, mentres que Cabreiros pertencía á xurisdición de As Pontes, na provincia de Betanzos.
Coa formación dos primeiros concellos aparece o termo de Lousada, pero en 1835 tódalas parroquias pasan ó concello de Vilalba. En 1840 é cando aparece por primeira vez o concello de Xermade.
A mediados do século XIX o concello de Xermade xa estaba formado polas actuais dez parroquias con 2.931 habitantes. Contaba con numerosos lugares e aldeas e un total de 590 casas e catro escolas ás que ían 105 nenos e 11 nenas e os mestres carecían de dotación económica e do título de suficiencia. Dos seus 2931 habitantes podían ser elixibles 246 e electores 256 (un con capacidade e 255 como contribuíntes). O seu goberno estaba a cargo dun alcalde, un tenente, seis rexedores, un síndico, cinco suplentes e nove alcaldes pedáneos.
PATRIMONIO MONUMENTAL
En canto a monumentos destacan as ben reconstruídas igrexas parroquiais, como a de Cabreiros, que ten un bonito retablo barroco do século XVIII, a de Momán de estilo barroco. Tamén é interesante o retablo maior, de estilo neoclásico, da igrexa de Candamil, e a cruz procesional (século XVI) da igrexa de Burgás. Son moi numerosos os cruceiros en todo o concello, especialmente nas parroquias de Cazás, Lousada e Cabreiros, e as capelas, salientando a de San Miguel de Buscalte (Roupar), polo seu pintoresco emprazamento ó pé da montaña.
Ata a década dos anos cincuenta do século pasado había tres feiras no concello, unha en Momán (os días 4 e19 de cada mes), unha en Lousada (o derradeiro día do mes) e outra en Roupar (o día 13 de cada mes).
Ademais das festas patronais da capital municipal, son tamén importantes as da Pascua en Lousada Pazo, a de Santa Olaia en Burgás, o San Estevo en Roupar de Abaixo, o San Pedro en Roupar de Arriba e Miraz, o San Martiño en Piñeiro e o San Andrés e San Xoán en Lousada.
Xermade, 9 de agosto de 2010 (AF)
Nova cortesía de A.F.